Ukulele Akorları
Marilyn Monroe, 1959 yılında çıkan Some Like It Hot (Bazıları Sıcak Sever) filminde elinde bir müzik aletini çalarak Runnin’ Wild adlı şarkıyı söyledi. Elindeki müzik aleti ise yine aynı yıl Hawaii’de Portekizli göçmenler tarafından üretilen ve tüm ABD topraklarına yayılan ukulele adı verilen müzik aletiydi. Film sayesinde Avrupa’da tanınan ve rağbet gören alet Juke Shimabukuro sayesinde de tüm dünyaca kabul görmüş bir müzik enstrümanı halini aldı.
Tarihsel anlamının yanında ukulele nedir sorusunun cevabı ise; temelde şekil olarak oldukça küçük bir gitarı andıran ukulele, 4 telli bir müzik aletidir. Tarihsel geçmişi sebebiyle Hawaii gitarı adı da verilmektedir. Portekizce ismiyle de “Zıplayan Haşere (Pire)” adını almaktadır. Çıkarttıkları ses ve boylarına göre de ukulele çeşitleri şunlardır:
- Soprano ukulele – Geleneksel ve ilk çıkan Hawaii ukulelesidir. 15 perdeli bir ukuleledir.
- Concert ukulele – 20 perdeye kadar çıkan ve soprano ukuleleye göre daha yüksek tonlar verebilen bir ukulele türüdür.
- Tenor ukulele – Seyircili organizasyonlarda en çok tercih edilen ukulele türüdür. Sebebiyse oldukça geniş ses aralığını sayesinde akustiği iyi değerlendirebiliyor olmasıdır.
- Bariton ukulele – En yüksek kalın sesi çıkaran ukuleledir.
Ukulele telleri G, C, E, A düzeninde sıralanmaktadır. Nota dili ile açıklanırsa sol, do, mi, la düzeni olarak belirtilir. Bu düzenin genel adı ise C-akort düzenidir, sebebiyse ukulele sesinin gitar sesinden bir oktav daha yüksek olmasından kaynaklıdır.
Ukulele Akort Etme
Ukulele çalmaya başlayan veya hali hazırda çalan insanların en çok aradığı konular “ukulele nasıl akort edilir, ukulele şarkı akorları nelerdir, basit ukulele akorları” gibi konulardır. Öncelikle kişilerin akort ve akor kelimeleri arasındaki farkı öğrenmesi gerekmektedir. Çünkü aramalarda yapılan yazım yanlışları, kişilerin aradıklarını bulamamalarına ve maalesef ukulele gibi oldukça zevkli bir enstrümandan vazgeçmelerine sebep olabilmektedir.
- TDK’ya göre akort: Bir müzik aletinin icra esnasında istenen notayı çıkarması için yapılan ayarlamaya verilen isimdir.
- Akor ise: En az üç çalma esnasında üç veya daha çok sesin aynı anda tınlamasına verilen addır. Her çalgı için akort ayarı yapılırken, her çalgı akor çıkaramaz.
Ayrıca, ukulele akort etmek için öncelikle müzik notalarının ukulele düzeninde hangi latin harflerine denk geldiğini öğrenmek gerekir. Bunlar:
- Do => C
- Re => D
- Mi => E
- Fa => F
- Sol => G
- La => A
- Si => B şeklinde biçimlendirilmiştir.
Örnek vermek gerekirse, soprano ukulele akorları yapabilmek için G-C-E-A düzeninde kontrol etmek gerekmektedir.
Akort genellikle çalmaya veya üzerinde çalışmaya başlamadan yapılır, fakat bazı ukulele tabları şarkı öncesinden de akort işlemi yapmayı isteyebilir. Ukulele akort işlemleri için çeşitli mobil uygulamalar bulunmaktadır. Tellerden düzene göre ses çıkartıldığında, uygulamalar doğru sesi arar ve bulunduğunda uyarı verir. Temelde tel gerginleşirse ses incelir, gevşetilirse de ses kalınlaşır.
Ukulele Akorları Nasıl Öğrenilebilir?
Ukulele her şarkı için tercih edilen müzik aletlerinden biri değildir. Lakin dinlenilen veya çalınması istenen şarkının tam anlamıyla icra edilebilmesi için ortalama 25-30 akor öğrenmek gerekir. Bu akorları öğrenmenin en temel yollarından biri bol antrenman yapmak, sürekli akor çalışmak ve ukulele çalan insanları dinlemektir.
Bunun dışında parmak pozisyonları olarak birbirine yakın akorları öğrenmeye başlamak, ezber yapmak için oldukça büyük bir avantaj oluşturacaktır. Ek olarak başlangıçta 10 temel akoru öğrenmek de diğer akorlar çalınmaya başlandığında kolaylık oluşturacaktır. Ukulele çalmada gözle görülebilir bir mesafe kaydetmek için ortalama 2 aya ihtiyaç vardır. Her işte olduğu gibi ukulele de zaman ve emek isteyen bir müzik aletidir.
Ukulele Alırken Nelere Dikkat Edilmeli?
Her müzik aletinde olduğu gibi ukulele de başlanmadan önce temel bir müzik bilgisi istemektedir. Örnek vermek gerekirse, “ukulele Türkçe şarkı akortları” diye arama yaptınız ve arama sonucunda herhangi bir Türkçe şarkı çıktı. Düzen veya nota sıralamasında çeşitli müzik terimleri kullanılabilir ve bu da kişinin şarkıyı çalmasının önüne geçer.
Kulaktan adı verilen sadece ses duyusu ile bir noktaya kadar enstrüman çalmak mümkündür ama verimli olmaz ve kesinlikle doğru bir uygulama değildir. Nasıl yeni bir dil öğrenildiğinde en ince detayına incelenip öyle başlanıyorsa, ukulele çalmaya başlamadan da temel bir müzik bilgisi gerekmektedir. Diyez, bemol, nota aralıkları gibi temel bilgileri öğrenmek ukulele çalma işleminin de kolaylaşmasını sağlamaktadır.
Ukulele çalmaya başladıktan sonra bol antrenman yapmak da oldukça önemli bir husustur. Her müzik aleti gibi ukulele de emek ve çalışma ister. Bu sebeple klavye eli ve ritim eli antrenmanları yapmak, nota basarken oluşabilecek hataları en aza indirger ve bir süre sonra kusursuza yakın bir iş ortaya koymaya yardımcı olur.
En İyi Ukulele Markaları Nelerdir?
Ukulele ve diğer müzik aletlerini almak isteyenler için en önemli kıstas tabii ki bütçedir. Sınırsız bir bütçe ile sınırlı bir bütçenin alabileceği markalar ve modeller farklı olabilir. Her üründe olduğu gibi ukulele fiyatları da ukulele modelleri ve markalarına göre değişmektedir. Lakin yine de tavsiye isteyenler için en iyi ukulele marka önerileri şunlardır:
- Ibanez Ukulele
- Fender Ukulele
- Ashton Ukulele
- Havana Ukulele
- Hannabach Ukulele
Sıkça Sorulan Sorular
Doğru akordu anlamak mümkün mü?
Doğru akortu anlamanın en kolay yolu, çalınması istenen melodiden gelen ses ile ukuleleden gelen ses arasındaki ton farkıdır. Şayet akort işlemi bittikten sonra ukulele, çalan ses ile aynı sesi vermiyorsa akort işlemi doğru olmamıştır.
Bir şarkıyı çalabilmek için ne kadar süre gerekir?
Bu durum tamamen kişiden kişiye göre değişir. Bazı insanlar kolay öğrenirken bazı insanların da daha sık pratik yapması gerekir.
Ukulele öğrenmenin yaşı nedir?
Ukulele çalmaya başlamanın herhangi bir yaşı yoktur. 5-6 yaşından büyük her insan ukulele çalmayı öğrenebilir.